ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Δεκαετία του 1950. Εποχή της ασπρόμαυρης φωτογραφίας. Ήταν τότε που άρχισα να γνωρίζω τα μυστικά της φωτογραφίας και της τεχνικής της. Η πρώτη μου φωτογραφική μηχανή ήταν η πασίγνωστη μηχανή της Kodak με τη φυσούνα και το αρνητικό φιλμ 6Χ9. Δώρο του πατέρα μου, παλιού ερασιτέχνη φωτογράφου, ο οποίος ανάλαβε να μου διδάξει τη φωτογραφική τέχνη.
Μετά τα βασικά του τρόπου λήψεως – τότε τη μηχανή την κρατoύσαμε χαμηλά, με τα δύο χέρια και σκοπεύαμε από επάνω μέσα από ένα πρίσμα - ήρθαμε και στην πεμπτουσία της όλης τεχνικής, που ήταν βέβαια ο σκοτεινός θάλαμος. Το Άλφα και το Ωμέγα της ασπρόμαυρης φωτογραφίας. Διατηρώ μέχρι τώρα, σαν ιερό κειμήλιο, την εκτυπωτική μηχανή, που ήταν μια απλή ξύλινη πλάκα με ένα τζάμι, που μεταξύ τους έμπαινε το αρνητικό φιλμ, σε επαφή με το φωτογραφικό χαρτί. Η εργασία γινότανε κάτω από κόκκινο φώς, και για 2-3 δευτερόλεπτα ανοίγαμε τον κανονικό φωτισμό του χώρου για να γράψει η φωτογραφία. Μετά ερχόταν η μαγική στιγμή της όλης διαδικασίας. Το λευκό φωτογραφικό χαρτί έμπαινε σε μια λεκάνη με υγρό εμφάνισης, δεν θυμάμαι πια τη σύστασή του, και σιγά-σιγά εμφανιζόταν η φωτογραφία. Μετά, το ίδιο χαρτί το βάζαμε για λίγο σε μια άλλη λεκάνη με στερεωτικό, «υποσολφίτ» το λέγανε και στη συνέχεια ανάβαμε τα φώτα για να θαυμάσουμε την έτοιμη φωτογραφία. Αξέχαστες στιγμές και οι φωτογραφίες που έβγαιναν ήταν πολύ καλής ποιότητας, γιατί το αρνητικό ήταν μεγάλο και η εκτύπωση γινόταν εξ επαφής. Θα δείτε μερικές απ’αυτές σ’αυτό το βιβλίο…
Τα χρόνια πέρασαν, τέλειωσα το Πολυτεχνείο και μπήκα στον αγώνα της ζωής, αλλά το μεράκι της φωτογραφίας έμεινε μέσα μου και μάλιστα επαυξήθηκε με τις καινούργιες τεχνικές της τρισδιάστατης φωτογράφησης που ασχολήθηκα αργότερα, αλλά επίσης και με τον κινηματογράφο που ήταν η άλλη μεγάλη εμπειρία μου, με τη δημιουργία ταινιών μικρού μήκους που έκανα, παράλληλα με τη φωτογραφία. Εξ άλλου το ένα συμπλήρωνε το άλλο. Άλλαξα πολλές μηχανές, αλλά πάντα έμενα πιστός στο φωτογραφικό φιλμ και δεν αποφάσιζα να το αλλάξω με την εύκολη ψηφιακή φωτογράφηση, τουλάχιστον μέχρι τώρα.
Στα χρόνια αυτά, πενήντα μέχρι σήμερα, τράβηξα πάνω από πέντε χιλιάδες φωτογραφίες, όλων των ειδών. Τοπία και στιγμιότυπα, απ’όλο τον κόσμο, όπου βρέθηκα κατά καιρούς, πολλά πορτραίτα από το οικογενειακό μου περιβάλλον και όχι μόνο, γεγονότα της επικαιρότητας, όπως είναι οι Ολυμπιακοί αγώνες των Αθηνών του 2004, τους οποίους μάλιστα κατέγραψα με την τρισδιάστατη τεχνική, και άλλες φωτογραφίες με ποικίλα ενδιαφέροντα. Εξ άλλου η μεγάλη πρόοδος των ηλεκτρονικών υπολογιστών και οι ψηφιακές τεχνικές τους, για την επεξεργασία των φωτογραφιών, μου κέντρισαν αφάνταστα το ενδιαφέρον. Έτσι τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκα με την αποκατάσταση και βελτίωση παλιών φωτογραφιών δικών μου, αλλά και μερικών ξένων (που χαρακτηρίζονται, στις φωτογραφίες που θα δείτε, με την ένδειξη «Unknown Photographer»), πολλές από τις οποίες μάλιστα επιχείρησα να τις χρωματίσω, ενδίδοντας στη πρόκληση των απεριόριστων δυνατοτήτων των ψηφιακών προγραμμάτων επεξεργασίας εικόνας, και διακινδυνεύοντας το ενδεχόμενο αρνητικό εικαστικό αποτέλεσμα της επέμβασης.
Ένας άλλος τομέας που μου κέντρισε το ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια, βρίσκεται κάπου ανάμεσα στη φωτογραφία και τη ζωγραφική. Έτσι ασχολήθηκα με την μετατροπή φωτογραφιών σε ζωγραφικούς πίνακες, ακουαρέλες ή, λάδι, πάντα μέσω του υπολογιστή, αλλά επίσης και στη δημιουργία αφηρημένων συνθέσεων.. Είναι ένας τομέας με απεριόριστες δυνατότητες, που δίνει την ευκαιρία στον καλλιτέχνη να πειραματίζεται επάνω στις ιδέες του με εύκολο τρόπο και να βλέπει άμεσα τα αποτελέσματά τους..Θα δείτε αρκετές απ’αυτές τις προσπάθειές μου.
Διάλεξα πεντακόσιες φωτογραφίες να σας παρουσιάσω στο βιβλίο αυτό και ελπίζω να μη σας κουράσω. Οι υπότιτλοι των φωτογραφιών είναι στα Αγγλικά επειδή πολλές απ’αυτές εκτίθενται για κριτική στο PhotoNet, που είναι το φωτογραφικό Site του Internet στο οποίο συμμετέχουν, εκθέτοντας τα έργα τους, πάνω από δύο εκατομμύρια φωτογράφοι απ’όλο τον κόσμο. Είναι πολύ ενδιαφέρον να διαβάσει κανείς τις κριτικές που γράφονται από τους φωτογράφους που επισκέπτονται τις διάφορες γκαλερί, μεταξύ των οποίων και τη δική μου, η οποία βρίσκεται στη διεύθυνση http://photo.net/photos/marleft και να δει τις προεκτάσεις και ατέλειωτες συζητήσεις, που μπορεί να δημιουργήσουν διάφορες φωτογραφίες. Έτσι σειρά πέντε φωτογραφιών μου (σελ. 200 έως 204), υπό τον γενικό τίτλο «Trilogy of human behaviour» και “Restore internal peace», προκάλεσε, στο Φιλοσοφικό Φόρουμ του site αυτού, εκτενέστατη συζήτηση από είκοσι ξένους φωτογράφους, με πολλές φιλοσοφικοψυχολογικές αναφορές επάνω στην ανθρώπινη συμπεριφορά. Η συζήτηση είχε τον γενικό τίτλο «WHERE IS THE BACK STORY”, μπορεί να τη βρει κανείς στη διεύθυνση http://photo.net/philosophy-of-photography-forum/00LGmP και την διαμόρφωσα σε φυλλάδιο 60 περίπου σελίδων.
Ορισμένες φωτογραφίες, κυρίως αυτές που έχουν μεγαλύτερο εικαστικό ενδιαφέρον, τις τοποθέτησα σε πλάγιο μεγάλο πλαίσιο και θα πρέπει να μετακινείστε λίγο για να τις δείτε. Πιστεύω να μη σας κουράσει αυτό, αλλά και αν γίνει κάτι τέτοιο, ελπίζω να είναι η μοναδική σας αιτία ενόχλησης από το ξεφύλλισμα αυτού του βιβλίου..
Μάριος Λευτεριώτης
Γενάρης του 2009